Χάλντεϊν, Ρίτσαρντ Μπάρτον

(Haldane, 1856 – 1928). Άγγλος πολιτικός και φιλόσοφος. Σπούδασε στα πανεπιστήμια του Εδιμβούργου και του Γκέτινγκεν. Το 1885 εξελέγη φιλελεύθερος βουλευτής της περιφέρειας του Χάντινγκτονσάιρ, την οποία εξακολουθούσε να αντιπροσωπεύει στο Κοινοβούλιο έως το 1910. Το 1905 πήρε μέρος στη φιλελεύθερη κυβέρνηση του σερ Κάμπελ-Μάνερμαν ως υπουργός Στρατιωτικών. Με την ιδιότητα αυτή αναδιοργάνωσε τον στρατό, ενέργεια της οποίας η χρησιμότητα φάνηκε στον A’ Παγκόσμιο πόλεμο. Επίσης υπήρξε από τους πρωτεργάτες της συμμαχίας με την Γαλλία, ενώ ταυτόχρονα ανέλαβε την πρωτοβουλία της εξεύρεσης εδάφους συνεννόησης με τη Γερμανία για να αποτραπεί ο πόλεμος. Για τον σκοπό αυτό, τον Φεβρουάριο του 1912 πήγε στο Βερολίνο, για να διαπραγματευτεί τη διευθέτηση των ζητημάτων που εκκρεμούσαν ανάμεσα στις δυο χώρες, όπως εκείνα του Μαρόκου, του σιδηρόδρομου της Βαγδάτης και των ναυτικών εξοπλισμών. Οι διαπραγματεύσεις όμως δεν κατέληξαν σε κανένα αποτέλεσμα. Το 1912 ο X. ανέλαβε το υπουργείο Δικαιοσύνης, το οποίο κράτησε έως τον σχηματισμό της κυβέρνησης συνασπισμού το 1915, οπότε παραιτήθηκε και αφιερώθηκε στις φιλοσοφικές μελέτες του. Το 1924 έγινε και πάλι υπουργός Δικαιοσύνης στην εργατική κυβέρνηση του Ράμσεϊ Μακντόναλντ. Επίσης διετέλεσε πρόεδρος της επιτροπής άμυνας της Μεγάλης Βρετανίας και πρώτος καγκελάριος του πανεπιστημίου του Εδιμβούργου. Ως φιλόσοφος ήταν οπαδός της εγελιανής φιλοσοφίας. Έγραψε: Ο δρόμος προς την πραγματικότητα (1903), Πριν τον πόλεμο (1920), Το βασίλειο της σχετικότητας (1921), Η φιλοσοφία του ουμανισμού καθώς και βιογραφία του Άνταμ Σμιθ. Ασχολήθηκε και με τη μετάφραση έργων του Σοπενχάουερ.